Hokej na lodzie narodził się w połowie XIX wieku w Kanadzie. Pierwszy mecz mieli rozegrać stacjonujący w Ontario angielscy żołnierze oddziału Królewsko-Kanadyjskich Strzelców w 1855 roku. Zasady gry zostały opracowane w latach 70-tych XIX wieku przez studentów z Montrealu. Puchar Stanley – uważany obecnie za najcenniejsze trofeum w zawodowym hokeju – rozgrywany jest od 1893 roku (początkowo dla zespołów Kanady, potem również dla amerykańskich).

Pierwsza hokejowa liga zawodowa – NHL (National Hockey League) swoje rozgrywki zainaugurowała w 1912 roku. Jest to wspólna liga drużyn z Kanady i USA. Trzy lata wcześniej (1908 rok) powstała Międzynarodowa Federacja Hokeja (International Ice Hockey Federation – IIHF). W tym samym roku rozegrano pierwsze Mistrzostwa Europy w hokeju na lodzie, a czempionat globu po raz pierwszy odbył się w 1930 roku. Polska dwukrotnie była gospodarzem rozgrywek: w 1931 roku w Krynicy i w 1976 roku w Katowicach. W programie igrzysk olimpijskich hokej na lodzie pojawił się już od pierwszej zimowej olimpiady w 1924 roku.


HOKEJ W POLSCE
Do Polski hokej przywędrował w 1922 roku, kiedy to powstały pierwsze w naszym kraju sekcje hokejowe. Największym do tej pory sukcesem Polaków na arenie międzynarodowej było wicemistrzostwo Europy w 1929 i 1931 roku. Do historii przeszło również zwycięstwo 6:4 nad ZSRR podczas Mistrzostw Świata w Katowicach w 1976, które miało wyraźnie polityczny wymiar.

ZAWODNICY
Drużyna hokejowa składa się z 22 zawodników - 20 zawodników grających w polu oraz dwóch bramkarzy. Na boisku przebywać może jednak równocześnie tylko sześciu graczy jednej drużyny - zmiany następują "w locie" lub w przerwach w grze. Niedozwolony udział zawodnika przekraczającego w danej chwili dozwoloną ilość graczy uprawnionych do gry jest karany dwuminutową karą techniczną drużyny, która dokonała przekroczenie. Każdy z zawodników wyposażony jest w kij, łyżwy oraz odpowiednie ochraniacze. Celem gry jest umiejscowienie kauczukowego krążka w bramce przeciwnika, drużyna której wyczyn ten uda się więcej razy zwycięża.


LODOWISKO
Mecz hokeja rozgrywa się na otoczonym bandami lodowisku o wymiarach minimalnych 56x26 m, a maksymalnych 61x31 m (w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie lodowiska bywają mniejsze). Dzieli się je na 3, oddzielone od siebie niebieskimi liniami części zwane tercjami (środkowa jest zwana neutralną). Do boiska włącza się ponadto ławkę rezerwowych oraz ławkę kar. Bramka ma wymiary 183x122 cm.


CZAS TRWANIA MECZU
Mecz hokeja na lodzie trwa 60 minut. Składają się na to 3 tercje, z których każda trwa 20 minut czystej gry (czas zatrzymywany jest, gdy wystąpi przerwa w grze).

Wedle obecnych przepisów mecz hokejowy nie może zakończyć się remisem. W przypadku takiego wyniku, sędzia zarządza 10 – minutową dogrywkę (w NHL i PLH 5 minut). W dogrywce uczestniczy 4 zawodników w polu plus bramkarz albo pięciu zawodników w polu bez bramkarza. W przypadku gdy i dogrywka nie przyniesie rozstrzygnięcia, sędzia zarządza wykonywanie rzutów karnych w seriach po trzy. Drużyna, która zwycięży w regulaminowym czasie gry zdobywa 3 punkty. W przypadku pojedynku zakończonego dogrywką lub rzutami karnymi, zwycięzcy przypadają w udziale 2 punkty, drużynie przegranej – 1 punkt.


ZASADY GRY
Zawodnik do uderzenia krążka może używać nie tylko kija, ale też łyżwy czy ręki. Nie może być on jednak zagrany ręką do zawodnika swojej drużyny ani kijem podniesionym do góry powyżej ramion (w obydwu sytuacjach następuje wtedy wznowienie gry). Bramkę można zdobyć tylko używając kija.

Wznowienie gry sędzia zarządza również w sytuacji, gdy krążek zniknie z jego pola widzenia (wypadnie w trybuny, jeden z zawodników zasłoni go na dłużej niż trzy sekundy, bramkarz przykryje ciałem) oraz po każdej zdobytej bramce w meczu (krążek nie jest zatem przyznawany automatycznie drużynie, które straciła bramkę, tak jak ma to miejsce w przypadku większości gier zespołowych). Wznowienie polega na tym, że dwóch graczy z przeciwnych drużyn staje naprzeciw siebie i próbują wywalczyć krążek, gdy sędzia rzuci go między nich.

W sytuacji, w której gracz wybije krążek z własnej połowy na połowę przeciwnika tak, że krążek minie linię bramkową, ale żaden z zawodników nie będzie miał możliwości jego przejęcia, następuje tzw. uwolnienie, a gra wraca do tercji obronnej drużyny popełniającej faul. Uwolnienia nie odgwizduje się gdy krążek z własnej połowy wybije zespół grający w osłabieniu oraz gdy krążek wpadnie do bramki. Od sezonu 2008/2009 weszła w życie nowa zasada zgodnie z którą, zawodnicy drużyny popełniającej uwolnienie nie mogą zrobić zmiany przed gwizdkiem sędziego na wznowieniu.

Pozycja spalona odgwizdywana jest gdy zawodnik znajdzie się w tercji przeciwnika przed krążkiem wbitym tam przez jego partnera z drużyny. Gra zostaje cofnięta do tercji środkowej. Często stosowanym obecnie rozwiązaniem jest tzw. odłożony spalony - gracz znajdujący się na pozycji spalonej może z niej uciec (wycofać się do strefy neutralnej), a następnie ponownie wjechać do strefy obronnej rywala.

Innym relatywnie nowym przepisem jest reguła o zabronionej strefie bramkarza. W myśl zasady, bramkarz popełnia wykroczenie jeśli gra krążkiem za linią bramkową z wyjątkiem pola w kształcie trapezu, znajdującego się za bramkami. Za przewinienie grozi kara 2 minut.


FAULE
Za zagranie niezgodne z przepisami sędzia meczu odgwizduje faule. Gdy jeden z zawodników popełni wykroczenie, sędzia podnosi rękę nie przerywając gry, dając przywilej korzyści poszkodowanym. Gra przerwana zostaje dopiero w momencie dotknięcia krążka przez drużynę faulującą. Gdy fauluje zawodnik drużyny atakującej kara jest odgwizdywana w trybie natychmiastowym. W tej sytuacji sędzia przerywa grę, a faulujący zawodnik wysyłany jest na ławkę kar.

Wymienić można trzy rodzaje kar:

• kara 2-minutowa,
• kara 5-minutowa (gdy faulowany zawodnik krwawi)
• kara indywidualna (10-minutowa lub całkowite wykluczenie z meczu).

W przypadku dwóch pierwszych drużyna przez czas kary gra w osłabieniu, w przypadku kar indywidualnych, zawodnik ukarany zostaje zastąpiony przez innego gracza. Kary mogą być łączone (czyli np. 2+2 minuty, 2+10 minut, 2 minuty + kara meczu).

Na boisku przebywać musi jednocześnie co najmniej trzech zawodników jednej drużyny, zatem w sytuacji, gdy na ławce kar przebywa już trzech graczy, każda następna kara dla zawodnika z tej drużyny pozostającego w grze zostaje zawieszona aż do momentu, w którym na boisko po zakończeniu swojej kary wróci ukarany wcześniej zawodnik.

Jeżeli drużyna grająca w osłabieniu straci bramkę, anulowana jest kara jednego z zawodników i może on wrócić na boisko, ale tylko w przypadku kary 2 minutowej i kiedy na placu gry nie przebywa taka sama ilość zawodników obu drużyn. Gdy zawodnik jest ukarany karą 2+2 i jego drużyna straci bramkę w pierwszych 2 minutach, to reszta czasu pierwszej kary zostaje anulowana, ale zawodnik musi odsiedzieć jeszcze 2 pozostałe minuty na ławce kar.

Zgodnie z regulaminem Międzynarodowej Federacji Hokeja, zawodnik ukarany może być za jedno z następujących przewinień: zahaczanie, spowodowanie upadku przeciwnika, atak kijem trzymanym oburącz, przeszkadzanie, trzymanie przeciwnika, trzymanie kija przeciwnika, niebezpieczna gra wysoko uniesionym kijem, nadmierna ostrość w grze, udział w grze większej liczby zawodników niż dozwolona w danym momencie, niesportowe zachowanie, uderzenie kijem, kłucie kijem, atak łokciem, atak kolanem, atak z tyłu, podcinanie, wrzucenie na bandę, natarcie, opóźnienie gry, celowe poruszenie bramki, celowe wybicie krążka za bandę, celowe rzucenie kija w stronę krążka, gra złamanym kijem, używanie nieprzepisowego sprzętu i wyposażenia.

W sytuacji w której sfaulowany zostanie zawodnik, przed którym znajdował się już tylko bramkarz drużyny przeciwnej, sędzia odgwizduje rzut karny. Na tafli w trakcie jego wykonywania pozostaje tylko poszkodowany wykonawca rzutu karnego oraz bramkarz przeciwnika. Wykonawca ustawia się razem z krążkiem na połowie boiska, po czym w sposób dowolny może przejąć krążek, podjechać pod bramkarza i oddać strzał.

Hokej na lodzie jest bardzo kontuzjogenną dyscypliną, stąd też najważniejszymi elementami wyposażenia hokeisty są wszelkie elementy ochronne. Wśród nich wyróżnić można, od góry zaczynając: kask z ochraniaczem na szczękę; noszony opcjonalnie ochraniacz na szyję, który chroni szyję i gardło przede wszystkim przed ostrzem łyżew ale jednocześnie ogranicza możliwości ruchowe szyi; ochraniacze na ramiona, tułów i kręgosłup; ochraniacze na łokcie, które chronią dłonie przed obtarciami; specjalne hokejowe spodnie chroniące nogi zawodnika przed urazami; specjalna ochronna bielizna; dodatkowe ochraniacze na nogi (shin guards) i wreszcie ochraniacz zakładany na zęby, który chroni przez uszkodzeniami zębów, warg, języka. Jeszcze więcej elementów zapewniających bezpieczeństwo w czasie gry i chroniących przed urazami noszonych jest przez bramkarzy.

Niezbędnymi elementami wyposażenia są też oczywiście łyżwy i wykonany zazwyczaj z drewna kij hokejowy.