Pionierem szybownictwa był O. Lillenthal. W roku 1891 przy pomocy brata Gustawa skonstruował pierwszy szybowiec. Był on autorem osiemnastu projektów szybowców. W 1898 r. O. Lillenthal wydał książkę pt. „Lot ptaka jako podstawa sztuki latania”. Zginął w wyniku obrażeń odniesionych podczas wypadku szybowca. Najwyższe odznaczenie szybowcowe nosi jego imię.

SZYBOWNICTWO W POLSCE
Polscy szybowniczy odnieśli wiele sukcesów międzynarodowych. W. Modlibowska w 1937 roku ustanowiła rekord długotrwałości lotu wynoszący 24 godziny i 14 minut, natomiast Tadeusz Góra otrzymał jako pierwszy pilot na świecie medal Lillenthala za przelot na odległość 578 kilometrów. Ten sam medal, jako druga kobieta na świecie, otrzymała Pelagia Majewska, która odniosła także wiele innych sukcesów, jak ustanowienie 21 rekordów polski w szybownictwie (17 z nich uznano za międzynarodowe). Najwyższym odznaczeniem lotnictwa szybowcowego odznaczeni byli również: E. Matula, J. Wróblewski i A. Dankowska, oraz F. Kępka.

W latach pięćdziesiątych szybownictwo było bardzo popularnym sportem. Biorąc pod uwagę ówczesną sytuację polityczną, wielu młodych pilotów zdecydowało się na ucieczkę z kraju wykorzystując szybowce. Najczęściej docierali oni na Bornholm, a później uciekali do innych krajów wolnych od ustroju komunistycznego. Władze partyjne w Polsce, przestraszone możliwością ucieczek, w 1951 r. zadecydowały o masowym odebraniu licencji młodemu personelowi lotniczemu o nieokreślonych lub sprzecznych z ideologią partii przekonaniach politycznych.

METODY STARTU
Początek lotu może odbywać się na kilka sposobów. Biorąc pod uwagę fakt, że konstrukcja nie posiada własnego napędu może to być start za samolotem, dzięki wyciągarce, za pomocą gumowych lin i grawitacyjny.
Start za innym samolotem polega na wykorzystaniu liny do holowania szybowca za maszyną silnikową. Po osiągnięciu żądanej wysokości szybownik (pilot szybowca) zwalnia zaczep liny holowniczej i może rozpocząć samodzielny lot.
Wyciągarka jest natomiast linką, która na skutek szybkiego zwijania się ciągnie szybowiec w taki sposób, by nadać mu odpowiednią prędkość i wręcz wyrzucić go w powietrze. Nie pozwala ona jednak na osiąganie znaczących wysokości.
Start na linie gumowej może odbywać się w terenie górzystym (podobnie jak metoda grawitacyjna). Polega on na wystrzeleniu szybowca z napiętych gum niczym z procy.
Do startów grawitacyjnych wykorzystywane są spore wzniesienia. Lot osiąga się dzięki rozpędzeniu samolotu w dół zbocza, aż do prędkości umożliwiającej oderwanie się od ziemi.

CIEKAWOSTKI
Szybowiec unosi się w powietrzu dzięki wykorzystaniu zależności wysokości i prędkości. Opada powoli, najczęściej z prędkością nie większą niż 1 m/s, ale jest to zależne od prędkości z jaką się porusza i typu budowy szybowca. Dzisiaj szybowce mogą po osiągnięciu wysokości 1 km lecieć na odległość 30, czy nawet 60 kilometrów. Gdy nie wznoszą się, dzięki ruchom powietrza, przemieszczają się lotem ślizgowym. Maksymalne prędkości osiągane na szybowcach dochodzą do 350 km/h. Rekord świata, jeżeli chodzi o wysokość plasuje się w okolicach 14000 m. Natomiast długość lotu już w latach przedwojennych osiągnęła 24 h.

Gdyby szybowiec, po wyciągnięciu przez inny samolot lub dzięki wyciągarce nie wykorzystywał ruchów powietrza, lot byłby bardzo krótki. Pilot szuka w powietrzu prądów wznoszących, wykorzystując tzw. kominy, które powstają w miejscach występowania cieplejszego powietrza. Powietrze to zawsze będzie kierować się w górę, dzięki czemu zabiera ze sobą szybowiec wynosząc go wyżej.

BADANIA LEKARSKIE
Przyszły pilot musi przebrnąć przede wszystkim przez szczegółowe badania, które można zrobić wyłącznie w specjalnych ośrodkach. Skierowanie na badania wystawia aeroklub, w którym rozpoczyna się szkolenie. Badania są dość szczegółowe i obejmują sprawdzenie stanu układu krążenia, wzroku i sprawności psychofizycznej.

Badania lekarskie można zrobić już w trakcie kursu teoretycznego. Nie osiągając jednak pozytywnych wyników badań nie można przystąpić do kursu praktycznego.

TEORIA I PRAKTYKA
Teoria obejmuje kilka bardzo istotnych zagadnień, między innymi: meteorologię, prawo lotnicze, zasady obowiązujące na lotnisku, nawigację, zasady lotu, łączność, budowę oraz typy szybowców.

Po zdaniu egzaminu teoretycznego można rozpocząć zajęcia praktyczne. Do lotów szkoleniowych najczęściej używa się szybowców typu „Puchacz” lub „Bocian”. Okres szkolenia obejmuje od dwóch do czterech tygodni.

Loty poprzedzone startem za samolotem lub na wyciągarce odbywają się po kręgu nadlotniskowym. Zanim jednak nowy pilot przystąpi do lotu, musi nabyć umiejętności w przygotowaniu szybowca do lotu. Następnie ćwiczy starty i lądowania. Loty szkoleniowe odbywają się zawsze z instruktorem siedzącym z tyłu.

Po wylataniu odpowiedniej liczby godzin odbywa się egzamin, nad którym czuwa szef wyszkolenia lotów. Jeżeli z tego testu osiągnie się wynik pozytywny, można przystąpić do samodzielnych lotów. Po odbyciu dziesięciu lotów uzyskuje się III klasę szybowcową, wtedy można zostać pełnoprawnym członkiem aeroklubu, następnie odbywając kolejne samodzielne loty można ubiegać się o licencję pilota szybowcowego.

Najważniejsze konkurencje:

• Przeloty szybowcowe – pokonywanie jak największych odległości lotem ślizgowym. Wysokość traconą podczas takiego lotu odzyskuje się w kominach termicznych, poprzez krążenie w nich i wynoszenie w górę. Do tej kategorii zaliczamy, przeloty docelowe, przeloty otwarte i przeloty prędkościowe zamknięte.


• Akrobatyka – wykonywanie według programu ewolucji dowolnych, ustalonych, znanych i nieznanych. W Polsce za najlepszego pilota akrobatyki szybowcowej uznaje się wicemistrza Europy Jerzego Matulę.


• Loty wysokościowe.